วิศวกรคือผู้ที่ประกอบอาชีพทางด้านวิศวกรรมมีหน้าที่ศึกษาวิเคราะห์ คำนวณ ออกแบบ ตรวจสอบแก้ไขปัญหาและควบคุมการผลิต อาทิ การก่อสร้างสิ่งก่อสร้าง การออกแบบและผลิตรถยนต์ การควบคุมเครื่องจักรกลโรงงานต่าง ๆ โดยวิศวกรยังแบ่งออกได้เป็นหลายสาขา เช่น วิศวกรโยธา วิศวกรเครื่องกล วิศวกรไฟฟ้า วิศวกรรมสิ่งแวดล้อม วิศวกรรมเคมี วิศวกรรมอุตสาหการ วิศวกรรมโทรคมนาคม วิศวกรรมเกษตร วิศวกรรมอากาศยาน วิศวกรรมการขนถ่ายวัสดุ วิศวกรรมโลหการ วิศวกรรมคอมพิวเตอร์ วิศวกรรมเซรามิก วิศวกรรมเหมืองแร่ วิศวกรรมยานยนต์ วิศวกรรมธรณี ฯลฯ
หลายคนอาจจะได้ยินคำว่า วิศวกรรมเครื่องกลแล้ว ต้องนึกถึงงานซ่อมรถยนต์ ซ่อมเครื่องจักรกล ซ่อมแอร์ ซ่อมอะไรต่อมิอะไรมากมาย เป็นงานหนัก ลำบากลำบน แต่ในความเป็นจริงแล้ว งานวิศวกรรมเครื่องกลไม่ใช่อย่างที่หลายคนคิด จากวิศวกรรมหลากหลายสาขา วิศวกรรมเครื่องกลถือได้ว่าเป็นสาขาที่กว้างที่สุดซึ่งเป็นสาขาที่เกี่ยว ข้องกับการประยุกต์ใช้พื้นฐานของฟิสิกส์เพื่อวิเคราะห์ ออกแบบ ผลิตและบำรุงรักษาระบบที่เป็นระบบต้นกำลัง ถ่ายทอดกำลัง และใช้กำลัง โดยวิศวกรสาขานี้จำเป็นจะต้องมีความรู้ ความเข้าใจในพื้นฐานทางด้านพลังงาน อุณหพลศาสตร์ กลศาสตร์ของไหล และการแปลพลังงานเป็นการเคลื่อนไหว วิศวกรเครื่องกลจึงมีบทบาทหลักในการออกแบบ พัฒนา และผลิต อุปกรณ์และระบบดังกล่าวให้มีความปลอดภัย คุณภาพ และเกิดประสิทธิภาพสูงสุด
เป็นที่เข้าใจกันโดย ทั่วไปว่าผู้ที่สนใจจะศึกษาในภาควิชาเครื่องกลจะต้องมีความ รู้และความสนใจเน้นไปทางวิชาเขียนแบบซึ่งอันที่จริงแล้ววิชาเขียนแบบก็เป็นเพียงแค่ส่วนหนึ่งของศาสตร์ทางด้าน เครื่องกล เนื้อหาความรู้พื้นฐานหลักๆที่ใช้ในการศึกษาในภาควิชาเครื่องกลก็จะครอบคลุม ไปถึงศาสตร์ทางด้าน การถ่ายเทความร้อน หลักเทอร์โมไดนามิกส์ การเคลื่อนที่ของวัสดุที่เป็นของแข็งและของไหล การควบคุมเครื่องจักรกล และเป็นที่แน่นอนว่าจะต้องใช้การคำนวณทางคณิตศาสตร์เข้ามาเป็นองค์ประกอบอีก ด้วย ศาสตร์ความรู้ทางด้านวิศวกรรมเครื่องกลจึงสามารถแบ่งโดยกว้างได้ดังนี้
พลังงาน ความร้อน และของไหล ศาสตร์ทางด้านพลังงาน ความร้อน และของไหล เป็นศาสตร์ที่ศึกษาเกี่ยวกับ พลังงานและการแปลงรูปพลังงาน ความร้อน และการถ่ายเทความร้อน และพฤติกรรม ทางด้านการเคลื่อนไหว และทางด้านพลังงานของของไหล ซึ่งนำไปประยุกต์ใช้ในการวิเคราะห์ คำนวณ ออกแบบ และพัฒนา อุปกรณ์และระบบที่ใช้ในงานต่างๆ เช่น ออกแบบและพัฒนาอุปกรณ์ทาง ด้านพลังงาน ความร้อน ของไหล อุปกรณ์ และระบบในยานพาหนะ เช่น เครื่องยนต์สตีมเทอร์ไบน์ แก๊สเทอร์ไบน์ หม้อน้ำ เครื่องสูบน้ำ พัดลม คอมเพรสเซอร์ อุปกรณ์ถ่ายเทความร้อน อุปกรณ์ทาง ด้านกระบวนการรถยนต์ เรือ เครื่องบิน ฯลฯ